در همه جای زمین ما و در میان تمام اقوام

 اگر بزرگ‌ترها در هنر کودکان دخالتی نکنند، این هنر یکسان است ولی در مورد هیچ دو کودکی یکنواخت نیست. کودک سه ساله ابتدا خط خطی می‌کند یا با گذاشتن نقطه نقطه، نتیجه حرکت خود را با شگفتی می‌نگرد. دستهای او ابتدا حرکتی آزاد و غیر ارادی دارند، ناگهان در میان خطوط نقطه‌ها شکل می‌یابد، مار، خانه، خورشید و صورت انسان. شادی اکتشاف، انگیزه تازه‌ای می‌شود برای کوشش مجدد و موفقیت، او را به هیجان می‌آورد. حال اوست که خط‌ها و رنگ‌ها را در اختیار دارد و دلشاد از قدرتی که یافته است به آفرینش می‌پردازد.‌ کودک بزرگ می‌شود و پیش می‌رود، هر روز نکته تازه‌ای از آنچه دیده است بر صفحه کاغذ می‌آورد. در خمیر شکل می‌دهد و در قطعات می‌برد. این درختی است پرشکوفه، این خانه آرزوها است. خورشید همه جا می‌تابد. گل‌ها و درخت‌ها هزارگونه می‌شوند. برای او روِیاها و تخیلات انتهایی ندارند و همانند افسانه‌ها،

در هنر همه چیز امکان‌پذیر است و بالاتر از همه

آفرینش زیبایی است که برایش لذت‌بخش است.‌

در ۹ و ۱۰ سالگی، اندک‌اندک، واقعیت‌ها و شکل ظاهری اشیاء، تجربیات تازه‌ای می‌شوند. آفرینش از راه اندیشیدن و تخیل، جای خود را به بازسازی طبیعت می‌دهد، رنگ‌ها و شکل‌ها، هاله افسانه‌ای خود را از دست داده و نموداری از واقعیت‌ها می‌شود. هر چیز ابعاد ظاهری خود را می‌یابد. دیگر درخت نمی‌تواند سر به خورشید بساید و انسان نمی‌تواند ابعادی بزرگ‌تر از خانه داشته باشد. نوجوان با دقت بیشتر رنگ‌ها و شکل‌ها را انتخاب می‌کند و با جرات و شهامت سعی دارد هر دو را در اختیار خود بگیرد. انسان‌ها، زندگی، عواطف و حالات دیگران را در کارهای هنری خود منعکس می‌کند. آثار او برخوردی از کندوکاو در درون و باز یافتن آن در چهره دیگران است.‌

آموزش هنر در دوران کودکی این تنها بدین مفهوم است: حفظ آزادی برای طی مسیر طبیعی تکامل. هرگونه دخالتی در کار هنری کودکان، هرگونه راهنمایی، هرگونه دادن مدل یا تعلیم سبک خاص، یا القای سلیقه و دید ویژه، سیر طبیعی تکامل هنر را برهم می‌ریزد. قدرت خلاقه را از بین می‌برد. ارزش و مفهوم کار هنری کودکان را دگرگون و بلکه ویران می‌سازد و استعداد هنری را در نطفه از بین می‌برد. فرق آثار هنری و صنعتی در این است که در هنر، هر اثر شخصیت خاص خود را دارد ولی آثار صنعتی همه یکسان‌اند. وقتی آثار کودکان ارزش هنری می‌یابد که شخصیت، اندیشه، احساس و دریافت و سبک کار واقعی آنان در آن منعکس باشد. مهارت فنی در خط و سایه و شکل‌سازی و به کار بردن رنگ کاملاً جنبه فرعی دارد و هدف نیست.
یاسمین سهرابی: در همه جای زمین ما و در میان تمام اقوام، اگر بزرگترها در هنر کودکان دخالتی نکنند، این هنر یکسان است ولی درباره هیچ دو کودکی یکنواخت نیست.‌ کودک ۳ساله ابتدا خط‌خطی می‌کند یا با گذاشتن نقطه‌نقطه، نتیجه حرکت خود را با شگفتی می‌نگرد.

دست‌های او ابتدا حرکتی آزاد و غیرارادی دارند، ناگهان در میان خطوط، نقطه‌ها شکل می‌یابد، مار، خانه، خورشید و صورت انسان. شادی اکتشاف، انگیزه تازه‌ای می‌شود برای کوشش مجدد و موفقیت، او را به هیجان می‌آورد. حال اوست که خط‌ها و رنگ‌ها را در اختیار دارد و دلشاد از قدرتی که یافته است به آفرینش می‌پردازد.‌

تاثیرات شگفت‌انگیز هنر بر کودکان

با اینکه هنر همیشه جنبه تفریح جانبی داشته، حقیقت نقشی کلیدی در یادگیری و پیشرفت کودکان دارد. شاید تعجب کنید اگر بشنوید که برای مثال نقاشی کشیدن ساده کودکان باعث بالا رفتن اعتماد به نفس در آنها، پیشرفت مهارت‌های ظریف حرکتی، یادگیری خواندن و تقویت قدرت تحلیل‌شان می‌شود. این گفته دکتر کنت و سن است که راجع به نقش مغز در آفرینش هنر تحقیق می‌کند. همین‌طور موسیقی می‌تواند به یادگیری ریاضی و توانایی خواندن کمک کند. حرکات ریتمیک باعث سلامت جسمی می‌شود و هنر نمایش به بالا رفتن دامنه لغات کودکان کمک می‌کند. هنر همچنین باعث می‌شود بچه‌ها احساسات خود را درست کنترل کنند و زندگی اجتماعی بهتری داشته باشند.

نقاشی و تاثیر آن در رشد کودکان

توجه به مراحل رشد، به ما می‌فهماند که میان کودک و انسان بالغ، تفاوتی بنیادی وجود دارد، تفاوتی که نمی‌توان آن را فقط براساس سال‌های تجربه توجیه کرد. او طی رشد دگرگون می‌شود، به‌گونه‌ای که نوع دگرگونی هر مرحله با مرحله قبل و مراحل بعد متفاوت است.
برخی از دانشمندان، مراحل رشد هنر را با مراحل رشد فکری یکسان شمرده‌اند. «لون فلد» متجاوز از ۲۰ سال است که رشد هنر در کودکان را به چند مرحله تقسیم کرده است، این مراحل شامل:

• ۱- مرحله بدنویسی (از ۲ تا ۴ سالگی)
• ۲- مرحله مقدماتی طراحی (از ۴ تا ۷ سالگی)
• ۳- مرحله طراحی (از ۷ تا ۹ سالگی) می‌باشد.
• پرورش خلاقیت در کودکان

خلاقیت یک ویژگی هیجان‌انگیز است. افراد به رگه‌هایی از خلاقیت که در کارها و تصمیم‌گیری‌ها از خود نشان داده‌اند، می‌بالند و آن را برای دیگران تعریف می‌کنند. به‌طورمعمول نیز خلاقیت دیگران در هر حوزه‌ای مطلوب تلقی شده و نزد همگان با تحسین و استقبال مواجه می‌شود.
همه می‌دانند زندگی امروزی ما به یمن خلاقیت‌هایی که در مسیر پیشرفت علم و فناوری و ساخت وسایل رفاهی نوین به کار گرفته شده دلپذیر و راحت‌تر از گذشتگان است و این شرایط را مدیون ایده‌های خلاقانه مخترعان و پیگیری و ممارست دانشمندان هستیم.

•  عوامل موثر بر سیر تکاملی نقاشی کودکان
•  
• هر چه مهارت حرکات ظریف کودک در گرفتن
• مداد بهتر باشد کیفیت نقاشی کودکان افزایش پیدا می‌کند.
•  
• کودکان برای انجام فعالیت‌های مداد و کاغذی
• باید میزانی از توجه و تمرکز هدفمند را داشته باشند
• و همچنین توانایی نشستن برای مدت زمان مشخص

و تمرکز بر روی هدف را داشته باشند. بر خلاف تصور این مهارت اکتسابی است و با تمرین و ممارست می‌توان میزان توجه و تمرکز کودکان را افزایش داد.آگاهی از اینکه تصاویر می‌توانند وظیفه نماد داشته باشند.آگاهی کودک از اینکه به جای صورت می‌تواند یک دایره بکشد و یا به جای لبخند یک منحنی به مرور زمان اتفاق می‌افتد و غنی سازی محیط به رشد سریعتر در این حیطه کمک می‌کند.
توانایی برنامه‌ریزی و رشد درک فضایی فعالیت نقاشی نیازمند برنامه‌ریزی به منظور ترتیب کشیدن و نحوه کنار هم قرار دادن تصاویر است. همچنین رشد درک فضایی از اینکه هر تصویری چه فضایی اشغال می‌کند و هر تصویر از چه ساختاری تشکیل شده است.تاثیر فرهنگ بر رشد نقاشی
کودکان جوامعی که فرهنگ هنری غنی دارند نقاشی‌های پرکاری می‌کشند که نشان دهنده آداب و رسوم و فرهنگ آن‌ها است. در جوامعی که هنر جایگاه والایی ندارد هم بزرگسالان و هم کودکان تصاویر ساده و ناقصی می‌کشند. در خانواده‌هایی که به آثار هنری توجه می‌شود و کودکان در معرض ابزار مختلف ترسیم قرار می‌گیرند کیفیت نقاشی آن‌ها بهتر است.
 امروزه دانشمندان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت اهمیت مسئله را به وضوح دریافته و درصدد بهره گیری از ویژگی های درس هنر ، برای آموزش مهارت های هنری ، شادی آفرین و لذتبخش نمودن فرآیند یاددهی- یادگیری هستند . توجه به پرورش ابعاد چند گانه هوش ، برنامه ریزی برای پرورش خلاقیت ها از طریق فعالیت های گروهی ، مشارکتی و آزادانه دانش آموزان مصادیقی به این مطلب می باشد .

پس باید قابلیت های آن را در گستره های مختلف شناخت و تناسب با آن از این موهبت بهره مند شد . گروهی از زبان هنر برای توسعه آموزش و پرورش ، تعدادی نیز برای توسعه 
اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی و . . . استفاده می نمایند . https://www.smtnews.ir/art-culture/8168-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86.html
 اهداف هنر در مدارس دوره ی ابتدایی

• ۱ . کمک به تحقق اهداف آموزش و پرورش دوره ابتدایی از طریق درس هنر 
• ۲ . شناساندن رشته های هنری و آموزش مهارت های هنری . 
•  اهداف شناختی 
• ۱ . آشنایی با طبیعت به عنوان منبع الهام آفرینش های هنری 
• ۲ . آشنایی با رشته های هنری 
• ۳ . آشنایی مقدماتی با ابزار و مواد هر یک از دسته های هنری . 
•  اهداف نگرشی 
• ۱ . تمایل به کسب تجربه در رشته های مختلف هنری 
• ۲ . علاقه به کاوشگری در زمینه های هنری
• ۳ . توجه به توانایی های فرد و کسب اعتماد به نفس . 
• ۴ . توجه به حفظ میراث فرهنگی و احترام به هنرمندان و آثار هنری 
• ۵ . توجه به حفظ آثار خود و دیگران 
• ۶ . توجه به زیبایی های طبیعت 
• ۷ . تقویت حس زیباشناسی و زیبا دوستی . 
• ۸ . تمایل به برقراری ارتباط با دیگران 
• ۹ . تمایل به مشارکت در فعالیت های هنری گروهی . 
• ۱۰ . تمایل به ابراز افکار ، علایق و احساسات خود 
•  اهداف مهارتی 
• ۱ . توانایی کاربرد حواس 
• ۲ . توانایی در گفتار 
• ۳ . توانایی در انجام صحیح حرکات 
• ۴ . توانایی مقدماتی کاربرد و اصول هر یک از رشته های هنری 
• ۵ . توانایی استفاده از ابزار ، مواد و فنون ساده در فعالیت های هنری 
• ۶ . توانایی بیان افکار و احساسات در فعالیت های هنری 
• ۷ . توانایی برقرار ارتباط اجتماعی
• ۸ . توانایی توصیف و بررسی فعالیت های هنری خود و دیگران . 

معمولا مهارت کشیدن نقاشی طبق توالی زیر رشد پیدا می‌کند.

1. خط خطی کردن

در هجده ماهگی کودک روی کاغذ خط خطی‌هایی روی کاغذ انجام می‌دهد. اگر توانایی زبانی کودک رشد پیدا کرده باشد می‌تواند بیان کند که مثلا این خط خطی‌ها برای او چه معنی می‌دهند.

2. اولین شکل‌های بازنمایی ذهنی

در حدود سه سالگی خط خطی‌های کودک به تصاویر معنی‌دار نزدیک می‌شود. کودکان در این سن فکر می‌کنند تصاویری که کشیده‌اند قابل درک توسط دیگران است و برای نقاشی‌هایشان اسم می‌گذارند. تعداد بسیار کمی از کودکان سه ساله تصاویری می‌توانند بکشند که دیگران بتوانند حدس بزنند تصویر مربوط به چه چیزی است. یک راه بهبود نقاشی کودکان در این سن این است که بزرگترها با کودکان به نقاشی بپردازند و به آن‌ها شباهت‌های بین اشیاء و نقاشی را نشان دهند. در واقع به آن‌ها کمک کنند تا به صورت نمادین تصاویر را رسم کنند.
تحول عظیم در نقاشی کودکان زمانی رخ می‌دهد که از خطوط برای نشان دادن مرز تصاویر استفاده می‌کنند. این کار کودک چهار ساله را قادر می‌سازد تا تصویر انسان را بکشد و بداند برای اینکه دایره بکشد باید خطی را ترسیم کند که دو سر آن به هم متصل است.
توجه داشته باشید که به علت محدودیت مهارت حرکات ظریف کودکان در این سن تصاویر بسیار ساده و خلاصه‌ایی می‌کشند

نابغه‌پروری را از چه سنی شروع کنیم؟

امروزه بسیاری از والدین به‌دنبال یافتن وقت مناسب برای شروع کلاس‌های آموزشی کودک خود هستند و بسیار مشتاقند بدانند در چه سنی کودک‌شان را با زبان دوم، هنر، ورزش و... آشنا کنند اما بیشتر والدین توقعات نامعقولی از فرزندان خود دارند. برای مثال انتظار دارند پیش از آنکه کودک آمادگی لازم را کسب کند، مسئولیت‌پذیر باشد. از فرزندان‌شان می‌خواهند خوش‌اخلاق و مودب باشند، با بچه‌های دیگر بدون سروصدا مشغول بازی شوندحفظ آزادی برای طی مسیر تکامل این بدان معنی نیست که کودک به حال خود رها شود و آزادانه در هر زمینه‌ای کار کند. هنرآموز با ایجاد محیط و حالت مناسب برای کار، آماده ساختن فکری و روانی کودک یا نوجوان، گسترش دید و تجربه او از راه گردش‌ها، قصه‌گویی، دادن زمینه‌های تخیل، یاد دادن طرز استفاده از انواع ابزار کار هنری، وسایل و فنون، آشنا کردن کودک یا نوجوان به رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی، نقاشی، شکل‌سازی، حکاکی، سرامیک و ... و تهیه وسایل و امکان آفرینش در همه رشته‌ها برای او، استفاده از موسیقی برای برانگیختن قدرت تخیل، کار فراوان دارد. هدایت و تشویق او در جهت به کار بردن حداکثر قدرت